Luôn có những người tin rằng đồng hồ là món đồ thời trang, trong khi số còn lại cho rằng đồng hồ vượt xa cả khái niệm thời trang. Bản thân tôi cảm thấy sự tranh luận này thật hấp dẫn và nguyên nhân liên quan nhiều đến những ảnh hưởng phức tạp mang tính giới tính, dẫn đến các quan điểm khác biệt trong cuộc chiến dai dẳng phân định giữa thời trang và chức năng.


Động lực của đồng hồ, thời trang, giới tính và phân biệt giới tính


Malaika Crawford, đồng nghiệp cũ của tôi tại Hodinkee, đã dành quãng thời gian làm phóng viên mảng đồng hồ để chứng minh mối liên hệ giữa đồng hồ và thời trang. Cô đã phải đối mặt với những phản ứng phân biệt giới tính gay gắt, phân cực và thẳng thắn, vốn là đặc trưng cho những phần bình luận - luôn mang tính chống đối của độc giả Hodinkee - bên dưới mỗi bài viết. Malaika là một trong số ít cây bút theo dõi mảng đồng hồ luôn thể hiện tính kết nối giữa thời trang và đồng hồ, và sự kiên trì của cô đã đưa chủ đề này lên hàng đầu trong các cuộc trò chuyện. Chỉ riêng điều này thôi cũng đủ khiến Malaika xứng đáng được tán dương.

Julia Roberts đeo chiếc Chopard Alpine Eagle cỡ lớn hơn trên cổ tay áo theo phong cách của Gianni Agnelli.

Việc gắn kết thời trang và đồng hồ khiến nhiều người khó chịu, và theo những gì tôi có thể nói, đa phần sự khó chịu ấy đến từ nam giới. Điều này không làm tôi ngạc nhiên bởi nhiều lý do: Một vài người đàn ông luôn tránh né việc họ dính dáng đến thời trang; một số thích thể hiện sự kẻ cả và giễu cợt; và số khác không cảm thấy thoải mái với việc phụ nữ nắm quyền trong mảng đồng hồ.


Nói một cách rõ ràng hơn: Những tín đồ đam mê đồng hồ bấy lâu nay là tập hợp những gã mọt sách, hầu như không quan tâm đến thời trang. Còn giới chơi đồng hồ ngày nay với những gương mặt mới xuất hiện càng khiến tôi có suy nghĩ về “một câu lạc bộ đàn ông” mà phần lớn cũng được coi là không quan tâm đến thời trang. Tôi phát hiện ra rằng luôn tồn tại sự phân biệt giới tính và chủ nghĩa dị thường trong việc chống đối lại sự song hành của đồng hồ và thời trang.


Đối với nhiều người, giá trị của một chiếc đồng hồ chất lượng nằm ở chỗ nó đi ngược lại với thời trang.


Giới tính hóa quan điểm đồng hồ


Tôi có ấn tượng rằng những người đàn ông đam mê thời trang thường có xu hướng tận hưởng, chiều chuộng và thể hiện giới tính một cách dễ dàng hơn những người tránh xa thời trang. Điều này không có nghĩa là những người đàn ông theo đuổi thời trang thiếu kiến thức hoặc sự quan tâm về đồng hồ; ngược lại, những người có hiểu biết về thời trang thường mang đến cái nhìn sâu sắc về sự tương tác giữa văn hóa và đồng hồ.

Những hãng thời trang danh tiếng như Gucci khi bắt đầu chế tác đồng hồ cao cấp đã thu hút được sự chu ý lớn.

Hãy lấy Andy Warhol làm ví dụ. Ông sở hữu hơn 300 chiếc đồng hồ và biết số tham chiếu của Rolex và Patek cũng như bất kỳ ai. Tuy nhiên, đối với ông, đồng hồ chỉ là một phần nhỏ trong niềm đam mê bất tận về nghệ thuật, thời trang, xuất bản, văn hóa đại chúng và nhiều thứ khác. Còn với tôi, một nửa con người tôi là Warhol và một nửa còn lại là một gã mê mệt đồng hồ cổ điển. Tôi không phủ nhận bản dạng giới có phần phức tạp của mình sẽ phù hợp với sở thích về thời trang và đồng hồ. Phần linh hoạt hơn và thiên về nữ tính hơn trong tôi coi đồng hồ là điểm nhấn cho trang phục (như một món đồ thời trang), trong khi phần tính cách Mỹ tiêu chuẩn trong tôi có xu hướng đam mê thông số kỹ thuật, hiệu suất, và giá cả. Đối với tôi, đồng hồ vừa là phụ kiện thời trang, vừa là đồ cơ khí táo bạo. Đó là sự kết hợp giới tính độc đáo vốn cho phép tôi trải nghiệm cả hai địa hạt mà không có bất đồng về nhận thức nào.


Say mê với cơ chế hoạt động của đồng hồ — hoặc bất kỳ thứ gì liên quan đến máy móc — là niềm đam mê điển hình của nam giới.


Tại sao thời trang lại khiến một số người hâm mộ đồng hồ phẫn nộ?


Tôi nghĩ điều này có liên quan đến việc các xu hướng thời trang chủ yếu vận hành theo mùa trong khi đồng hồ lại mang tính chất dài lâu. Đối với những người đam mê đồng hồ khó tính, những người mua đồng hồ để sở hữu và đeo trong nhiều thập kỷ rồi truyền lại cho thế hệ sau, việc liên kết đồng hồ với bản chất nhất thời của thời trang là điều gây khó chịu.

Đối với nhiều người, giá trị của một chiếc đồng hồ chất lượng nằm ở chỗ nó đi ngược lại với thời trang: Nó sẽ tồn tại vô thời hạn; không bị lỗi mốt; sẽ tăng giá trị; sẽ tích lũy ý nghĩa cá nhân qua nhiều thập kỷ và có lẽ là nhiều kiếp sống; và, hẳn nhiên, nó sẽ vẫn là biểu tượng của chủ nhân. 


Theo tôi, việc tập trung vào phong cách và chất lượng dài lâu là điều khá tự nhiên khi chọn mua đồng hồ. Tôi có xu hướng muốn tậu những chiếc đồng hồ theo phong cách cổ điển để không bị lỗi thời, và tôi sẽ mua những món đồ mà mình tưởng tượng sẽ mặc khi về già. Dù rất cởi mở với thời trang nhưng bản thân tôi không coi việc “xuống tiền” cho một chiếc đồng hồ là một quyết định thời trang. Phong cách thì chắc chắn rồi, nhưng thời trang thì không.


Chức năng là yếu tố định hình bởi giới tính


Nhiều người đàn ông sẽ nói về quần áo - và tất nhiên là đồng hồ - theo cách tương tự như họ nói về dụng cụ, ôtô, máy cắt cỏ và các vật dụng chức năng khác. Quần áo có thể được ca ngợi là bền lâu, tiện dụng, được thiết kế tốt và có lẽ là một món đồ cần thiết còn thiếu trong tủ quần áo giống như một bộ mũi khoan chất lượng có thể giúp hoàn thiện tủ đựng dụng cụ của một người. Say mê với cơ chế hoạt động của đồng hồ — hoặc bất kỳ thứ gì liên quan đến máy móc — là niềm đam mê điển hình của nam giới. Riêng tôi lại quan tâm nhiều hơn đến các kết nối cảm xúc và thẩm mỹ với các đồ vật cơ khí, đặc biệt là đồng hồ. Tôi coi đồng hồ là người bạn đồng hành hơn là công cụ.

Kenneth Goh, Tổng biên tập Harper’s Bazaar Singapore, tại Tuần lễ thời trang Paris 2024.


Mọi chuyện đều ổn


Chỉ vì niềm đam mê về độ bền và sức mạnh cơ khí này mang yếu tố giới tính cao không có nghĩa nó sẽ phi lý hoặc không có giá trị. Theo tôi, thật không đúng đắn khi đánh đồng thời trang với sự lỗi thời. Định nghĩa đầu tiên về “thời trang” là “xu hướng phổ biến”, không gợi ý chính xác về hàng hóa lâu dài. Bản thân tôi thấy hợp lý khi cân nhắc việc mua một chiếc đồng hồ có tuổi thọ vô thời hạn và có giá hàng nghìn đô-la nằm ngoài lĩnh vực thời trang. Điều này không có nghĩa là đồng hồ sẽ không đóng vai trò gì trong phong cách ăn vận của bạn. Chúng ta đeo đồng hồ cũng như mặc quần áo. Nhưng một chiếc đồng hồ cũng không chỉ là một phụ kiện thời trang.


“Thời trang hay chức năng?”. Cuối cùng, tôi không nghĩ rằng tất cả chúng ta sẽ thu được lợi ích gì từ việc duy trì sự căng thẳng khi tranh luận về đồng hồ dựa trên những quan điểm giới tính khác nhau và tôi khá chắc chắn rằng chúng ta sẽ thua cuộc khi buộc phải đưa ra sự phân định về các quan điểm này.