Trong những năm qua, giới nghệ thuật tranh cãi gay gắt về nghĩa vụ hoàn trả những hiện vật thất lạc về với quốc gia xuất xứ. Và gần đây, một kho tàng các tác phẩm nghệ thuật và hiện vật lịch sử bị đánh cắp từ nhiều thế kỷ trước cuối cùng cũng được đưa về Ấn Độ.
Vào tháng 9/2024, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đón Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi tại Delaware trong một nghi lễ trang trọng với mục đích trả lại 297 hiện vật lịch sử được hoàn thiện từ khoảng những năm 2000 trước Công Nguyên tới tận thế kỷ 19. Sau một thời gian tìm kiếm và tra cứu, chính phủ Mỹ đã thu thập được kho tàng bao gồm nhiều bức tượng đất nung và bình hoa xuất xứ từ miền Đông Ấn Độ. Ngoài ra là một lượng lớn những cổ vật khác làm từ đá, kim loại, gỗ, và ngà.
Qua thông báo chính thức, Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết: “Thủ tướng Modi gửi lời cảm ơn tới Tổng thống Biden vì đã hỗ trợ và ủng hộ công cuộc hoàn trả những món cổ vật.” Theo Thủ tướng Modi, những hiện vật này “không chỉ là một phần trong văn hoá vật chất của Ấn Độ mà còn là minh chứng cho nền văn minh và ý thức nhân loại.”
Trong buổi lễ, một số hiện vật đã được trao tận tay Thủ tướng Ấn Độ để tượng trưng cho dự án quốc tế này. Một trong số đó là bức tượng Thầy cứu tinh Tirthankar được tạc từ khoảng thế kỷ 15 – 16 ở miền Trung Ấn. Bức tượng tiên nữ Apsara bằng sa thạch, hoàn thiện từ khoảng thế kỷ 10 – 11 cũng được trưng bày trong sự kiện.
Vào tháng 7/2024, Mỹ và Ấn Độc chính thức ký kết hợp tác chống nạn đánh cắp và buôn bán cổ vật trái phép. Và đây cũng là một trong những nỗ lực xây dựng một hệ thống tra cứu và hoàn trả những món đồ mất tích, thất lạc và bị buôn bán trái phép về quốc gia xuất xứ.
Từ năm 2016, Ấn Độ đã tìm và lấy lại được 578 cổ vật quý hiếm bị đưa trái phép sang Mỹ. Hai năm trước, chính phủ Mỹ đã hoàn trả cho Ấn Độ 370 món cổ vật bị đánh cắp với tổng trị giá 4.000.000 USD được tìm thấy từ kho tàng của tay buôn đồ cổ trái phép Subhash Kapoor. Sau cuộc điều tra kéo dài 15 năm, Kapoor đã bị bắt và hiện đang chấp hành án phạt 10 năm tù.