Khi tuổi nghỉ hưu chỉ là con số gợi ý

Khi ông trùm truyền thông Rupert Murdoch tiết lộ rằng mình đã sẵn sàng nghỉ hưu ở tuổi 92, nhiều người đã tỏ ra sửng sốt. Joe Biden, 81 tuổi, tức trẻ hơn 10 tuổi, từng nói đùa rằng mình sẽ tìm kiếm một công việc khác sau khi mãn nhiệm kỳ tổng thống. Rốt cuộc, có vẻ như Nhà Trắng là nơi tiếp nhận nguồn lực lao động lớn tuổi: phóng viên mảng chính trị Andrea Mitchell vẫn đang đưa tin ở tuổi 77, và hơn một phần ba Thượng nghị viện trên 70 tuổi vẫn còn hăng say làm việc tại Đồi Capitol. Bên kia Đại Tây Dương, Bernard Arnault vẫn tiếp tục mở rộng đế chế hàng xa xỉ LVMH của mình ở tuổi 75, độ tuổi dường như vẫn còn khá sung sức nếu so sánh với những cụ ông ở Nhà Trắng.

Đối với nhiều người có sự nghiệp và địa vị cao - dù là trong ngành tài chính, cơ quan chính phủ hay các doanh nghiệp - có vẻ như việc nghỉ hưu là một khái niệm khó chấp nhận. Hãy lấy Anthony Fauci làm ví dụ, người đã rời khỏi vị trí giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia vào năm ngoái ở tuổi 82. Ông đã nhanh chóng nhận chức giáo sư tại Đại học Georgetown và năm nay đã xuất bản hồi ký, On Call: A Doctor’s Journey in Public Service.

“Tôi không nghỉ hưu,” - Fauci tuyên bố. “Sau hơn 50 năm phục vụ chính phủ, tôi dự định theo đuổi giai đoạn tiếp theo của sự nghiệp khi vẫn còn nhiều năng lượng và đam mê với lĩnh vực của mình.” Ngay cả những người đã chính thức nghỉ hưu đôi khi cũng quay lại làm việc. Barry Schwartz, tác giả cuốn sách bán chạy nhất The Paradox of Choice, đã tuyên bố nghỉ hưu ở tuổi 69 khi từ bỏ vị trí giáo sư tại Đại học Swarthmore, gần Philadelphia, để chuyển đến gần gia đình hơn ở Bờ Tây. Nhưng nhà tâm lý học này thậm chí còn chưa hoàn thành học kỳ cuối cùng của mình tại trường nghệ thuật khai phóng thì cuộc trò chuyện tình cờ tại một hội nghị học thuật đã đưa ông đến với công việc giảng dạy mới tại UC Berkeley. Đó là một công việc nhẹ nhàng hơn, giúp ông có nhiều thời gian để chơi cùng các cháu.

“Tôi đã không nghĩ đến cuộc sống trí tuệ năng động mà mình sẽ có sau khi nghỉ hưu. Tôi đã đánh giá thấp tầm quan trọng của mạng xã hội và khả năng trò chuyện với mọi người.”- Schwartz chia sẻ về cảm giác khi nộp đơn xin nghỉ hưu.

Trong khoảng một thế kỷ qua, việc từ bỏ công việc để theo đuổi cuộc sống hoàn toàn nhàn hạ được coi là một quyền lợi xứng đáng, được đánh dấu bằng một chiếc đồng hồ vàng, một khoản lương hưu và có thể là một bữa tiệc. Bắt đầu một kỳ nghỉ hưu xa hoa - du lịch quốc tế, một ngôi nhà mới ở đây hoặc ở đó - là biểu tượng địa vị, một điều đáng ghen tị đối với những người không đủ khả năng duy trì lối sống của mình mà không có một khoản lương thường xuyên.

Các ngành công nghiệp - và thậm chí cả các thành phố - đã xuất hiện để phục vụ những người về hưu khi họ đi nghỉ và tái định cư tại các cộng đồng mới ở độ tuổi 60 và 70. Trên thực tế, cho đến khi một đạo luật liên bang năm 1978 cấm nghỉ hưu bắt buộc trước 70 tuổi, nhiều nhà tuyển dụng yêu cầu mọi người phải nghỉ hưu ở tuổi 65, thiết lập kỳ vọng rằng sự nghiệp sẽ kết thúc một cách viên mãn ở thập kỷ thứ bảy của cuộc đời.

Vậy nhưng, bằng một cách nào đó, trong những năm tiếp theo, mốc nghỉ hưu 65 đã trở thành 45.

Một vài lý do rất rõ ràng: Những tiến bộ trong y học và thói quen rèn luyện thể chất cá nhân giúp mọi người sống lâu hơn và năng động hơn, kéo dài hành vi và hoạt động của tuổi trung niên trong những năm tháng vàng son đó. Công nghệ đang giúp mọi người làm việc linh hoạt hơn bao giờ hết. Việc kinh doanh bên ngoài văn phòng truyền thống đang trở nên phổ biến hơn và khiến công việc trở nên thuận tiện hơn, trong khi mọi người thường cảm thấy thoải mái hơn về mặt thể chất.

Sự thay đổi thái độ cũng có thể âm thầm thúc đẩy do dự của các chuyên gia trong việc từ bỏ sự nghiệp của họ. Sự hài lòng khi nghỉ hưu đã giảm dần đều kể từ ít nhất năm 1998, theo những phát hiện từ Viện nghiên cứu phúc lợi nhân viên. Năm đó, 60,5% người đã nghỉ hưu được khảo sát bởi Viện nghiên cứu sức khỏe và nghỉ hưu của Đại học Michigan cho biết rằng họ cảm thấy “rất hài lòng” với lựa chọn của mình; đến năm 2022, con số này đã giảm xuống còn 48,2%.

Một giải thích khác cho sự sụt giảm đó: Công việc đã trở thành hoạt động cộng đồng chính đối với nhiều chuyên gia, nơi mà phần còn lại của cuộc sống của họ có liên quan.

“Bạn đã đọc Bowling Alone chưa?” - Kira Schabram, giáo sư tại Trường Kinh doanh Foster của Đại học Washington hỏi, ám chỉ đến cuốn sách có ảnh hưởng của Robert D. Putnam về sự tan rã của các cộng đồng, chẳng hạn như các giải đấu bowling. Theo nghiên cứu của Putnam, mọi người trong thời hiện đại ký ít đơn thỉnh cầu hơn, tham gia ít câu lạc bộ hơn, biết ít hàng xóm hơn và giao lưu ít hơn. Chúng ta ít tham gia vào các hoạt động xã hội hơn.

Hãy xem xét các từ đồng nghĩa của “nghỉ hưu” trong từ điển Oxford Languages và Merriam-Webster: cô đơn, cô độc, cô lập, hoang vắng, khép kín, rút lui, tách biệt. Trời ạ.

Không có gì ngạc nhiên, với tất cả những lực lượng này, tuổi nghỉ hưu trung bình của người Mỹ đã tăng dần trong 30 năm, từ 62 lên 65 đối với nam giới và từ 59 lên 63 đối với nữ giới, theo dữ liệu từ Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ. Điều đáng nói là việc cống hiến lâu hơn phổ biến nhất ở những người có trình độ học vấn cao hơn, những người tự kinh doanh và những người ở đỉnh cao của nghề nghiệp mà bản sắc gắn chặt với sự nghiệp của họ, mặc dù họ cũng là nhóm có khả năng duy trì mức sống của mình mà không cần tiếp tục nhận lương.

Những người Mỹ giàu có đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi lập luận “làm việc đến hết đời”. “Trên thực tế, ở Hoa Kỳ, chúng tôi có xu hướng để công việc xác định giá trị của mình”, - Wang Mo, một nhà tâm lý học tại Đại học Florida chuyên nghiên cứu về vấn đề nghỉ hưu, phó khoa tại Trường Kinh doanh Warrington và là giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nguồn nhân lực, cho biết. Không có gì ngạc nhiên khi những người thành công thường muốn tiếp tục sự nghiệp. Và tiếp tục.

Mùa thu năm nay, Francis Ford Coppola, 85 tuổi, đã phát hành bộ phim mới nhất của mình, Megalopolis, với sự tham gia của Adam Driver và Aubrey Plaza. Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Chuck Grassley vẫn đang tham gia chính trường ở tuổi 91. Gregg Popovich vẫn tiếp tục huấn luyện cho San Antonio Spurs ở tuổi 75. Ngay cả các vận động viên chuyên nghiệp cũng đang phải vật lộn. Serena Williams đã treo vợt ở tuổi 40 – độ tuổi bị cho là “hết đát” của các ngôi sao thể thao. Tom Brady còn già hơn nữa, ở tuổi 45, khi giải nghệ khỏi “đấu trường” NFL.

Khoảng một phần ba số người tưởng tượng việc tận hưởng cuộc sống khi về hưu đã rút lui một cách nhanh chóng. Những người chưa nghỉ hưu có nhiều khả năng là nam giới hơn là nữ giới, những người có xu hướng tận hưởng khoảng thời gian dễ dàng hơn, theo báo cáo của Đại học Michigan. “Mọi người nghỉ hưu và nhận ra rằng mình không muốn nghỉ hưu” - Wang chia sẻ.

Jim Murren, cựu chủ tịch và giám đốc điều hành của MGM Resorts, đã hứa với các con trai rằng ông sẽ nghỉ việc trước 60 tuổi. Vì vậy, ở tuổi 59, khi đã được điều trị bệnh ung thư hắc tố, căn bệnh đã giết chết cha và anh trai, ông đã thông báo với hội đồng quản trị công ty về ý định của mình và bắt đầu sắp xếp cho một lối sống thư giãn hơn: Ông đã mua một trang trại rộng 275 mẫu Anh trên Vịnh Chesapeake, xây cho mình một xưởng vẽ để có thể theo đuổi con đường hội họa và nghĩ rằng mình sẽ dành thời gian để câu cá.

Nhưng sau khi một nhà tuyển dụng cảnh báo cho ông về những viễn cảnh nghỉ hưu không mấy vui vẻ, tính cách kiểu A (kiểu tính cách và hành vi gắn liền với thành tích cao, thiếu kiên nhẫn, tham vọng, và cạnh tranh) của ông lại trỗi dậy, và kế hoạch nghỉ hưu của ông gần như sụp đổ ngay lập tức.

Ngày nay, ông là chủ tịch hội đồng quản trị của cơ quan quản lý trò chơi có thưởng tại U.A.E. và đồng chủ tịch Cirque du Soleil. Ông là chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Ritz-Carlton Yacht Collection và đi khắp thế giới từ Abu Dhabi đến Quần đảo Cayman.

Vậy đâu là sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống của Murren? “Tôi sẽ không nói với mọi người rằng mình đã nghỉ hưu” - Murren thừa nhận. Tuy nhiên, ông vẫn dành thời gian để câu cá vào những ngày này, và khi sòng bạc MGM Resorts bị tấn công đòi tiền chuộc vào năm ngoái khiến khách không thể vào phòng, Murren đã cảm ơn vũ trụ vì có người khác đang giải quyết cuộc khủng hoảng này.

Thông thường, thế hệ người trẻ sẽ không mấy vui vẻ gì khi thấy các “cụ ông, cụ bà” lớn tuổi vẫn bám trụ trong văn phòng của họ cho đến tận thập niên thứ tám và thứ chín. Và những nhân sự cao niên cũng thường cảm thấy bị áp lực khi phải chấp nhận sự lên ngôi của thế hệ cộng sự trẻ trung hơn.

Một tỷ phú, nhà đầu tư trong ngành ngân hàng – người có thể đã từ bỏ tất cả từ lâu để tận hưởng cuộc sống điền viên bên con cháu – vẫn tiếp tục dẫn dắt công việc giao dịch ở độ tuổi giữa 60. Ông cho biết khách hàng tỏ ra ngạc nhiên khi ông muốn tiếp tục cống hiến, và tỏ ra khó chịu khi bị hỏi khi nào sẽ nghỉ hưu.

Tuy nhiên, không phải ai cũng yêu thích công việc mình làm đến mức muốn cống hiến mãi mãi. Được ca ngợi là một trong những huấn luyện viên bóng đá xuất sắc nhất trong lịch sử, nhưng năm nay, trong một động thái khiến nhiều người hâm mộ và cầu thủ thất vọng, Jürgen Klopp đã từ chức ở tuổi 57 và rời khỏi vị trí quản lý Liverpool, đội bóng Ngoại hạng Anh mà ông đã dẫn dắt với vô số lần vô địch.

“Tôi có thể hiểu rằng đây là cú sốc đối với nhiều người vào thời điểm này,” - Klopp nói. Ông rời bỏ công việc huấn luyện nhưng sẵn sàng cho một thử thách khác vào một ngày nào đó. “Tôi đang cạn kiệt năng lượng ... Tôi biết rằng mình không thể làm công việc đó hết lần này đến lần khác nữa.”

Một số người có thể gọi đó là tình trạng kiệt sức, và đây là nguyên nhân chính khiến họ nghỉ việc ở mọi lứa tuổi. Đó là những gì Joe Coccimiglio cảm thấy khi nghỉ hưu ở tuổi 43. Là một nhà phân tích cổ phiếu tại Prudential, anh phải đi công tác liên tục (và do đó bị lệch múi giờ), và luôn cảm thấy chán nản với công việc khiến mình không thể nghỉ ngơi.

Việc công khai mình là người đồng tính vào năm 2000 - một quyết định gây sốc trong thế giới tài chính vào thời điểm đó - đã dẫn đến không ít khoảnh khắc khó xử tại văn phòng. Joe chọn cách rời bỏ công việc của mình. “Sau khi tôi công khai, mọi thứ không còn thoải mái nữa” - anh cho biết. “Tôi đã kiệt sức”.

Việc nghỉ hưu đã khiến Joe từ bỏ nguồn thu nhập hấp dẫn ở độ tuổi mà các đồng nghiệp của anh vẫn còn đang phấn đấu. “Đó là hành trình của tham vọng, tiền bạc, và danh vọng. Và một khi rời đi, tôi chẳng còn là ai cả, mà chỉ là Joe Coccimiglio thôi” - Joe nói.

Sau đó, cùng với người bạn đời của mình, Joe đã mua một ngôi nhà trên Đảo Fire và chuyển đến Fort Lauderdale, nơi họ xây dựng một ngôi nhà để tận hưởng cuộc sống. Họ đã mua một căn hộ ở Barcelona và đi du lịch. Coccimiglio học tiếng Tây Ban Nha và tham gia giải đấu quần vợt. “Đó là tám năm hạnh phúc nhất trong cuộc đời tôi” - anh chia sẻ.

Lựa chọn của Joe phù hợp với một phong trào bắt đầu nổi lên vào cùng thời điểm, được gọi là FIRE, hay Độc lập tài chính, Nghỉ hưu sớm. FIRE ủng hộ việc mọi người sống tiết kiệm và tích trữ tiền một cách tích cực khi ở độ tuổi 20 và 30, sau đó ngừng làm việc khi họ có số tiền tiết kiệm ít nhất gấp 25 lần chi phí sinh hoạt hàng năm của họ.

Nhiều người có thể lập luận rằng điều đó không nhất thiết đủ để tận hưởng một cuộc sống hưu trí thoải mái. Đối với Joe Coccimiglio, hiện 67 tuổi, các vấn đề sức khỏe đã bắt đầu xuất hiện. Bán nhà ở Florida và Barcelona, ông và Ken đã chuẩn bị cho kế hoạch thứ ba của họ - mua một căn hộ ba phòng ngủ ở khu phố Sutton Place của New York, gần gia đình và dịch vụ chăm sóc y tế. “Tôi nhìn lại những năm tháng đó và biết rằng đó là lý do tại sao mình làm việc ở Phố Wall và kiếm được nhiều tiền như vậy”, ông cho biết.

Tuy nhiên, ông đã quyết định từ bỏ sự nghiệp với mức lương thưởng vô cùng hấp dẫn. “Chắc chắn, tôi có ít tiền hơn so với những gì chúng tôi có thể có, nhưng những gì mà cả hai chúng tôi có được khi nghỉ hưu thì quả là đáng giá gấp đôi” - ông chia sẻ một cách lạc quan.

Trong lịch sử nhân loại, bản thân khái niệm nghỉ hưu còn khá mới mẻ, xuất hiện từ cuộc cách mạng công nghiệp như một cách để tưởng thưởng cho người lao động. Năm 1881, Otto von Bismarck, thủ tướng của Đế chế Đức, đã đề xuất trả lương hưu cho những người Đức sống sót sau 70 tuổi. Nó nhanh chóng trở thành một hiện tượng quốc tế. Các nhân viên hành chính công tại các thành phố của Hoa Kỳ bắt đầu nhận lương hưu vào khoảng thời gian đó và đến những năm 1920, ý tưởng này đã lan sang các tập đoàn tư nhân của Hoa Kỳ như một phương tiện thu hút và giữ chân người lao động.

Một gợi ý cho thấy những lời hứa về việc nghỉ hưu có thể là sự cường điệu: Các nhà trị liệu coi đó là một sự kiện quan trọng trong cuộc sống—giống như hôn nhân, ly hôn và cái chết— cần phải thận trọng, lập kế hoạch và đôi khi là điều trị tâm lý. Wang trích dẫn các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hầu hết mọi người, khi có thời gian để điều chỉnh, vẫn duy trì được sức khỏe khi nghỉ hưu. Khoảng 5% người lao động - thường là những người có công việc căng thẳng hoặc đòi hỏi sức khoẻ thể lực – thừa nhận hài lòng với quyết định nghỉ hưu của mình.

Các thượng nghị sĩ, thẩm phán, giám đốc điều hành, nghệ sĩ biểu diễn và các chuyên gia ưu tú khác đặc biệt dễ bị ảnh hưởng nếu không có động lực mới có ý nghĩa đang chờ họ. Trên thực tế, đó là lý do quan trọng khiến nhiều người nghỉ hưu thành công coi đó là cơ hội để chuyển sang theo đuổi những công việc mang tính thực tế hơn là một sở thích.

Thông thường, điều đó liên quan đến điều mà họ luôn mơ ước được làm nhưng không thể. Đối với Cary Grant, đó là việc nuôi dạy một đứa trẻ. Năm 1966, ngôi sao điện ảnh này đã từ bỏ sự nghiệp ở Hollywood để đảm nhận thiên chức làm cha.

Thông thường, những người về hưu ưu tú sẽ viết sách, giảng dạy, thuyết trình hoặc tập trung vào đầu tư. Vợ của nhà khoa học thần kinh Barry Schwartz - Myrna, người đồng sáng lập Viện nghiên cứu phục hồi chức năng Moss nổi tiếng ở Pennsylvania, hiện là một nhà hoạt động chính trị ở Bay Area chuyên nghiên cứu về luật hình sự.

Ở tuổi 86, nhà trưng bày nghệ thuật huyền thoại Paula Cooper vẫn tiếp tục tham gia các hoạt động của phòng trưng bày nghệ thuật mang tên bà ở New York. Còn Evan Yurman, 42 tuổi, hiện đang giữ chức giám đốc điều hành công ty trang sức David Yurman của gia đình, dồn hết năng lượng cho việc mở rộng hệ thống cửa hàng và các dòng trang sức. Nhưng cha mẹ anh, những người sáng lập thương hiệu - David và Sybil Yurman - đều 82 tuổi, vẫn tiếp tục đồng chủ trì và dẫn dắt định hướng sáng tạo của công ty gia đình danh tiếng này.

“Tôi đã không nghĩ đến cuộc sống trí tuệ năng động mà mình sẽ có sau khi nghỉ hưu. Tôi đã đánh giá thấp tầm quan trọng của mạng xã hội và khả năng trò chuyện với mọi người.”- Schwartz chia sẻ về cảm giác khi nộp đơn xin nghỉ hưu.

Vậy nhưng, bằng một cách nào đó, trong những năm tiếp theo, mốc nghỉ hưu 65 đã trở thành 45.

“Tôi có thể hiểu rằng đây là cú sốc đối với nhiều người vào thời điểm này,” - Klopp nói. Ông rời bỏ công việc huấn luyện nhưng sẵn sàng cho một thử thách khác vào một ngày nào đó. “Tôi đang cạn kiệt năng lượng ... Tôi biết rằng mình không thể làm công việc đó hết lần này đến lần khác nữa.”

Khi tuổi nghỉ hưu chỉ là con số gợi ý

Những nhân sự cấp cao trong lứa tuổi lục tuần đang viết lại quy tắc nghỉ hưu.

READ MORE ON:

Khi tuổi nghỉ hưu chỉ là con số gợi ý

Những nhân sự cấp cao trong lứa tuổi lục tuần đang viết lại quy tắc nghỉ hưu.

READ MORE ON: